Ból zęba - przyczyny i sposoby uśmierzania

Nadwrażliwość zębiny - dlaczego boli Cię ząb i co możesz z tym zrobić?

Cieszysz się smakiem zimnego napoju albo słodkiej przekąski, gdy nagle czujesz ostry ból przeszywający ząb. Przerywasz konsumpcję, ale ból znika równie szybko, jak się pojawił – ten cykl może powtarzać się wielokrotnie i spowodowany jest prawdopodobnie nadwrażliwością zębiny, opisywanej często jako ból zęba. Przyczyny tej nadwrażliwości są różnorodne. Zanim jednak omówimy czynniki wyzwalające ból i sposoby radzenia sobie z nim, przyjrzymy się podstawowym elementom budowy zęba, która pozwoli nam odkryć, dlaczego cierpimy na ból zęba i jego wrażliwość?

Budowa zęba

Ząb składa się z czterech głównych struktur. Są to:

1. Szkliwo jest zewnętrzną warstwą osłaniającą ząb. Dzięki swojej budowie cechuje się wyjątkowo wysoką twardością.
2. Zębina tworzy warstwę zęba leżącą pod szkliwem (lub cementem w przypadku korzeni zębów). Poprzecinana jest licznymi, drobnymi kanalikami zębinowymi, które biegną przez zębinę od miazgi w kierunku szkliwa.
3. Miazga jest jedyną żywą tkanką zęba. Osłaniana przez szkliwo i zębinę, składa się z substancji podstawowej, w której zanurzone są komórki i włókna.
4. Cement korzeniowy zaliczany jest do tkanek przyzębia, czyli tkanek utrzymujących ząb w zębodole. Pokrywa on cienką warstwą powierzchnię korzenia zęba, a jego zewnętrzne warstwy sąsiadują z ozębną.

Jak rozwija się nadwrażliwość zębiny?

W zdrowym zębie wszystkie warstwy są nienaruszone, a jego wnętrze chronione jest przed bakteriami, kwasem, wysoką i niską temperaturą, ciśnieniem i innymi czynnikami drażniącymi. Jeśli jednak te warstwy ulegną uszkodzeniu, odsłonięta zostaje wrażliwa zębina i nerwy. Dzieje się tak z wielu przyczyn.

Erozja szkliwa

Szkliwo jest twarde, ale mało odporne na działanie kwasu. Erozja szkliwa to utrata tkanek twardych zęba na skutek działania procesów chemicznych bez udziału drobnoustrojów. Innymi słowy jest to uszkodzenie zębów powstające w wyniku niekorzystnego działania kwasów pochodzących z produktów będących składnikami codziennej diety. Utrata szkliwa następuje również na skutek stanów chorobowych powodujących wymioty lub refluks kwasowy. W miarę jak problem się pogłębia, warstwa szkliwa nie zapewnia wystarczającej ochrony leżącej poniżej zębinie, a taki stan sprzyja wystąpieniu nadwrażliwości.

Zapalenie dziąseł

Płytka nazębna często prowadzi do podrażnienia i zapalenia dziąseł. Stan zapalny wiąże się z bólem, ale może również powodować odsłonięcie zębiny pokrywającej korzeń i uwrażliwić ją na słodkie, kwaśne oraz gorące lub zimne substancje.

Uraz

Pęknięcie, ułamanie lub rozkruszenie zęba często sprawia, że zębina lub nerw zostają odsłonięte i narażone na działanie czynników drażniących. Bakterie mogą gromadzić się w pęknięciach, co sprzyja infekcji i powstawaniu ropnia w głębi zęba. Choć ból może kojarzyć się z nadwrażliwością zębiny, nie jest to ten sam stan. Jeśli wystąpi u Ciebie uraz zęba, skonsultuj się z dentystą.