Czy pasta do zębów może wyleczyć wrażliwe zęby?

Jeśli zdarza się, że po zjedzeniu gorącego posiłku lub wypiciu zimnego napoju odczuwasz nieprzyjemny ból zębów, możesz mieć problem z wrażliwością zębów. Choć zjawisko to jest dość powszechne i dotyka wielu z nas, wrażliwość zębów (zwana także nadwrażliwością) może znacząco pogarszać komfort pacjentów przez pojawiający się ból podczas codziennych czynności, takich jak spożywanie pokarmów, napojów czy nawet mycie zębów. Jest jednak dobra wiadomość - nadwrażliwość zębów można zwalczyć prostymi, domowymi sposobami. W tym artykule poznasz receptę, aby cieszyć się swoim uśmiechem bez nieprzyjemnych dolegliwości związanych z nadwrażliwością.

Czym jest nadwrażliwość zębów?

Zewnętrzna warstwa pokrywająca koronę zębów - szkliwo - jest najtwardszą tkanką organizmu człowieka, która chroni zęby przed bodźcami zewnętrznymi. Bardzo cienka tkanka pokrywająca korzenie zębów nazywana jest cementem zębowym. Pod szkliwem oraz cementem kryje się zębina, która jest bezpośrednio powiązana z miazgą - bogato unerwioną i ukrwioną wewnętrzną tkanką zęba. Wyeksponowanie zębiny połączonej z unerwioną miazgą sprawia, że nasze zęby stają się wrażliwe na bodźce zewnętrzne (takie jak np. zimno lub ciepło).

Zębina zbudowana jest z mikroskopijnych rozmiarów kanalików, które przewodzą bodźce do żywej tkanki znajdującej się wewnątrz każdego żywego zęba - miazgi. W sytuacjach, kiedy szkliwo lub cement jest utracone, zębina zostaje odsłonięta, a ząb staje się wrażliwy na różnorodne bodźce zewnętrzne.

Najczęściej mamy do czynienia z wrażliwością na bodźce termiczne (zimno i ciepło), choć nadwrażliwość może wystąpić także w odpowiedzi na bodźce chemiczne (np. kwaśne pokarmy), mechaniczne (np. szczotkowanie zębów lub przeprowadzane zabiegi stomatologiczne), podmuch powietrza, a nawet dotyk.

Jakie są objawy nadwrażliwości zębów?

Objawy wrażliwych, czy też nadwrażliwych zębów mogą być różne. Nadwrażliwe zęby reagują ostrym, krótko trwającym bólem na różne bodźce - temperaturę, osuszenie zęba strumieniem powietrza, a nawet dotyk kuleczką waty. W momencie, kiedy bodziec przestaje działać, ból ustępuje niemal natychmiast.  

Objawy nadwrażliwości zębów różnią się znacznie nawet u jednego pacjenta, co spowodowane jest różnicami w budowie anatomicznej różnych grup zębowych. Jeden ząb może być wrażliwy jedynie na zimno, drugi z kolei może być wrażliwy zarówno na ciepło, jak i zimno. Sama nadwrażliwość zębów jest subiektywnym odczuciem i nie ma charakterystycznego obrazu klinicznego. Jednak nadwrażliwość może towarzyszyć niektórym problemom stomatologicznym, które warto skonsultować z lekarzem dentystą, aby skupić się na leczeniu przyczyny problemu.

Jakie czynniki mogą powodować nadwrażliwość? 

Do odsłonięcia zębiny może prowadzić „recesja dziąseł” (odsłonięcie szyjki i korzeni zębów) lub utrata szkliwa. Obydwa problemy mogą być spowodowane nieprawidłową techniką szczotkowania zębów w połączeniu z użyciem nadmiernej siły.

Najbardziej szkodliwymi ruchami podczas szczotkowania są ruchy poziome, tzw. szorowanie zębów, a także ruchy okrężne, tzw. kółeczka, które również zawierają w sobie komponentę ruchów poziomych. Dochodzi do traumatyzowania dziąseł, a w efekcie - do ich recesji, a także do ścierania szkliwa i powstawania ubytków abrazyjnych.

Do nadmiernego ścierania szkliwa i cementu może przyczynić się także stosowanie szczoteczki o zbyt twardym włosiu, zbyt intensywne przyciskanie szczoteczki do powierzchni zębów, a także długotrwałe stosowanie past o wysokim wskaźniku abrazyjności (ścierności). Odsłonięciu zębiny zaczynają towarzyszyć nieprzyjemne odczucia, a zęby stają się wrażliwe na bodźce zewnętrzne.

Czy sama pasta do zębów wrażliwych może wyleczyć nadwrażliwość?

Leczenie nadwrażliwości ma charakter hierarchiczny. Zawsze powinno się rozpoczynać terapię od codziennego stosowania pasty do wrażliwych zębów. Przy łagodnych objawach codzienne stosowanie past takich jak elmex® Sensitive pozwala na zniesienie nadwrażliwości już po około 2 tygodniach ich stosowania. W przypadku niewystarczającej skuteczności terapii domowej zaleca się konsultację z lekarzem dentystą i wdrożenie dodatkowych metod zwalczania nadwrażliwości.

Oprócz codziennego stosowania pasty na nadwrażliwość zębów warto udać się na wizytę do gabinetu stomatologicznego w celu znalezienia przyczyny utraty szkliwa lub cementu i wynikającej z tego nadwrażliwości. Istotne jest także zapobieganie dalszej progresji ścierania i utraty tkanek zębów. W tym celu zaleca się:

• stosowanie szczoteczki z miękkim włosiem, np. elmex® Ultra Soft,
• dokonanie pod okiem higienisty stomatologicznego korekty techniki szczotkowania zębów, by zminimalizować ryzyko dalszej abrazji szkliwa i recesji dziąseł,
• unikanie spożywania kwaśnych pokarmów i napojów,
• szczotkowanie zębów minimum 30 minut po jedzeniu.

Jaka pasta jest najlepsza na nadwrażliwość zębów?

Podczas zakupu pasty do zębów wrażliwych, warto wybierać takie, które oprócz łagodzenia nieprzyjemnych objawów zwalczają także przyczynę nadwrażliwości zębów. Na rynku można znaleźć bardzo wiele takich wiele past - należy jednak zwrócić uwagę na obecność w składzie takich związków, jak m.in.: związki fluoru, związki wapnia czy arginina.

Związki fluoru, oprócz działania przeciwpróchnicowego wykazują także działanie zmniejszające nadwrażliwość zębiny. Mechanizm ich działania polega na wytrącaniu kryształów w kanalikach zębinowych, dzięki czemu dochodzi do zmniejszenia lub nawet zamknięcia ich światła, a ząb staje się mniej wrażliwy na bodźce zewnętrzne.

Arginina (w stężeniu 8%) wraz z węglanem wapnia naśladują naturalny proces zamykania kanalików zębinowych, dzięki czemu przepływ płynu w kanalikach staje się utrudniony, a ząb staje się mniej wrażliwy na bodźce zewnętrzne. Dochodzi do tego w mechanizmie odkładania depozytów fosforanu wapnia w kanalikach zębinowych.

Wybór pasty na nadwrażliwość zębów może nie być łatwy, dlatego warto poprzedzić go konsultacją ze stomatologiem, który pomoże dobrać najlepszy produkt do konkretnych potrzeb.

Bibliografia:

• American Dental Association, For the dental patient… Sensitive teeth. Causes and treatment, The Journal of The American Dental Association, 2003
• Zbigniew Jańczuk, Urszula Kaczmarek, Mariusz Lipski, Stomatologia zachowawcza z endodoncją. Zarys kliniczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018
• Iwona M. Tomaszewska, Nadwrażliwość zębów, mp.pl, 2017 (https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-zebow/107700,nadwrazliwosc-zebow)